13 października każdego roku obchodzimy w Polsce Dzień Ratownictwa Medycznego. To święto polskiego ratownictwa zostało ustanowione Ustawą z dnia 8 września 2006 o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Ten dzień jest nie tylko świętem przedstawicieli systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Jest także dobrą sposobnością, by uświadomić społeczeństwo, jak ważna jest umiejętność udzielania pierwszej pomocy. Dlatego Służba Więzienna stale włącza się do działań mających na celu edukację osób pozbawionych wolności z zakresu pierwszej pomocy.
Ratownictwo Medyczne w Polsce
W celu realizacji zadań państwa polegających na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego tworzy się system Państwowe Ratownictwo Medyczne, zwany dalej „systemem” – tak stanowi art. 1. Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006. System PRM w Polsce jest więc stosunkowo młodą strukturą, funkcjonuje dopiero od 14 lat. Ale historia związana z udzielaniem profesjonalnej pomocy medycznej na miejscu zdarzenia osobom w stanie zagrożenia życia lub zdrowia ma w Polsce dużo dłuższą tradycję niż ratownictwo medyczne we współczesnym znaczeniu. Pierwsze pogotowie ratunkowe w Polsce zorganizowano w 1891 roku w Krakowie. Do jego powstania przyczyniły się liczne pożary, jakie miały miejsce w tym mieście w 1890 roku, w których zginęło wielu ludzi. Przy powstawaniu krakowskiego pogotowia wykorzystywano doświadczenia istniejącego wówczas już od kilku lat wiedeńskiego pogotowia. I tak przez ponad 100 lat rozwijała się idea współczesnego konceptu profesjonalnej struktury ratownictwa a samo pojęcie ratownictwa medycznego zostało użyte po raz pierwszy na początku XXI wieku. Od 2006 roku Państwowe Ratownictwo Medyczne jest pojęciem ustawowym i określa szczegółowo strukturę systemu oraz uprawnienia poszczególnych podmiotów tworzących system. Najliczniejsza grupę systemu – poza ratownikami, lekarzami i pielęgniarkami systemu, tworzą ratownicy medyczni. Wykonują oni swoje obowiązki przede wszystkim w zespołach ratownictwa medycznego, których obecnie funkcjonuje 1585 na terenie całego kraju. Ratownicy medyczni stanowią ogromną grupę zawodową, liczącą około 25 tysięcy osób. To właśnie oni, nierzadko ryzykują własne życie i zdrowie, by dotrzeć do potrzebującego na czas i udzielić mu pomocy. To oni jako pierwsi pojawiają się na miejscu wypadku, katastrofy, nagłego zachorowania i udzielają pierwszej pomocy osobom, które tej pomocy potrzebują.
Ratownik medyczny w więzieniu
Ratownicy medyczni w jednostkach penitencjarnych nie są zjawiskiem nadzwyczajnym. W Służbie Więziennej pełnią oni służbę, podobnie jak inni przedstawiciele zawodów medycznych, głównie w ambulatoriach, izbach chorych oraz oddziałach szpitalnych. Ratownicy medyczni działający w ramach Zespołów Ratownictwa Medycznego, również w więzieniach udzielają medycznych czynności ratunkowych osobom znajdującym się w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. Ratownicy medyczni, z mocy ustawy, zobowiązani są też do prowadzenia zajęć edukacyjnych z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Zakłady karne i areszty śledcze współpracują z ratownikami medycznymi, którzy wspierają kadrę penitencjarną podczas prowadzonych programów resocjalizacji i szkoleń obejmujących zagadnienia dotyczące pierwszej pomocy. Zajęcia organizowane dla skazanych z udziałem ratowników medycznych posiadających dużą wiedzę wynikającą z praktyki, stanowią ważny element nauki w reagowaniu podczas stanów nagłych. Ponadto, w szeregach SW, w różnych działach i pionach służby, można znaleźć wielu przedstawicieli braci ratowniczej. Również w Areszcie Śledczym w Grójcu pełnią służbę absolwenci kierunków ratownictwo medyczne oraz duże grono ratowników, posiadających uprawnienia w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy. Są to pasjonaci ratownictwa, którzy oprócz pracy zawodowej, nieustannie rozwijają swoje umiejętności związane z ratownictwem poza służbą i niosą bezinteresownie pomoc poszkodowanym. Dzień 13 października to również jest Wasze święto!
Uczymy ratować życie
Areszt Śledczy w Grójcu prowadzi cyklicznie zajęcia z zakresu pierwszej pomocy. W ramach programów resocjalizacji oraz prowadzonych kursów zawodowych, pomimo ograniczeń związanych z epidemią, z zakresu udzielania pierwszej pomocy tylko w tym roku przeszkolonych zostało niemal 100 osadzonych. Również funkcjonariusze grójeckiego aresztu uczestniczą przynajmniej raz w roku w zajęciach obejmujących zagadnienia związane z pierwszą pomocą. Ta wiedza ratuje życie. Warto więc zapamiętać, że w sytuacji nagłego zagrożenia zdrowia lub życia osoby, udzielenie pierwszej pomocy należy do świadków zdarzenia. Bez odpowiedniej reakcji świadków zdarzenia, przybyły na miejsce zespół ratownictwa medycznego nie zawsze będzie miał możliwość skutecznie udzielić dalszej pomocy. Dlatego bądźmy ratownikami, zawsze reagujmy, nie bójmy się pomagać!
Opracowanie: ppor. Marek Pikulski
